Tips & Tricks: Het verven van Tuigleer

Voor het verven van Tuigleer wordt veelal indringverf gebruikt. Hieronder leggen wij het verschil tussen Fiebing's Pro Dye en Fiebing's Leather dye uit, geven wij Tips & Tricks over dit proces en helpen we met eventuele problemen die u tegen kunt komen. Maar eerste even in het kort...wat is het verschil tussen dye en paint?

Leather Dye vs. Leather Paint

Dye is iets anders als paint (verf). In het kort zijn de verschillen hieronder te lezen.

Leather Dye	Leather Paint
Dringt door/ trekt in het leer. De kleuren gaan langer mee op het leer. Kleuren zijn minder levendig. De natuurlijke nerf en vezels van het leer zijn nog steeds zichtbaar na het aanbrengen van kleurstof.	Ligt bovenop het leer (trekt dus niet in). Verkrijgbaar in veel levendige kleuren (ook makkelijk mengbaar). Het veroudert niet goed en heeft de neiging om na verloop van tijd te barsten. Verf heeft de neiging om de natuurlijke vezels en nerven van het leer te bedekken als het eenmaal is aangebracht.
De varianten die wij verkopen	De varianten die wij verkopen
Fiebing's Pro Dye Fiebing's Leather Dye Eco-Flo Leather Dye	Angelus Acrylic Leather Paint Eco-Flo Cova Colors

De verschillende types Indringverf

Het verven van leer is zeer subjectief. Het hangt allemaal af van het soort effect dat u wilt bereiken. Door meerdere lagen aan te brengen, wordt de kleur donkerder (bij de Pro Dye is dit minder), terwijl het verdunnen van de kleurstof (met dye reducer) je in staat stelt om lichtere tinten van de kleur te krijgen (een soort aquarel-effect).

Gewoonlijk zijn er drie soorten indringverf:

• Alcohol-based dyes (alcohol basis)
• Oil-based dyes (zijn ook op alcohol basis maar de verf heeft ook een oliecomponent)
• Water-based dyes (waterbasis)

Het voordeel van Pro dye ten opzichte van Leather dye

1. Fiebing's Pro Dye is de premium leerverf van Fiebing's die sneller kleurt, levendigere kleuren biedt en na verloop van tijd minder snel vervaagt in zonlicht (dit volgens Fiebing's zelf).
2. De Pro dye indringverf geeft minder af .
3. Het wordt niet tot bijna niet donkerder bij het gebruik van meerdere lagen. Leather dye wordt donkerder naarmate er meerdere lagen worden gebruikt.
4. Het geeft een meer gelijkmatig uiterlijk ten opzichte van de Leather dye.
5. Als de verf slordig wordt aangebracht is dit minder goed zichtbaar bij Pro Dye. Bijv. Bij Leather dye is het van belang dat u cirkelvormige bewegingen maakt bij het aanbrengen van de leather dye anders krijg je strepen. Bij Pro Dye zul je strepen minder snel zien (we adviseren nog steeds cirkelbewegingen).

Wat is de eerste stap?

Trek handschoenen aan! Wij adviseren Nitrile handschoenen (zonder gaatjes erin).

De eerste stap zou altijd het voorbereiden van het tuigleer moeten zijn! Veel van onze klanten gebruiken de indringverf direct op het Tuigleer. Vaak gaat dit goed. Maar u zal niet de eerste zijn die tijdens het verven erachter komt dat u het leer beter had kunnen prepareren. Vaak is het dan al te laat!

Welke producten zijn geschikt hiervoor...en wat is het verschil?

1. Dye Prep: Is speciaal gemaakt door Fiebing's om het Tuigleer te preparen voor het verven. Het is als het ware een soort zeepwater (met een formule met extra toevoegingen naast zeep waaronder Ammoniak en Isopropyl). Dye prep verwijdert vuil, roet en andere lichte finishes. Het is belangrijk om het verfproces te starten terwijl de Dye prep op het leer nog nat is! Bijkomend effect is dat de verf iets donkerder zal zijn en het lastig is om te zien hoe de kleur opdroogt.
2. Zadelzeep: Sommige Leerbewerkers gebruiken Fiebing's Saddle Soap om het leer te reinigen. Zelf hebben wij hier geen ervaring mee dus hierbij geldt: Maak proefjes, proefjes...proefjes! Zorg dat u bij gebruik van de zadelzeep het leer goed laat drogen. Dus niet meteen verven!
3. Deglazer: Stript de oude finish van het leer (bijv. bij schoenen, meubels etc.). In dit geval heeft Tuigleer doorgaans geen finish dus Deglazer is niet het juiste product hiervoor.
4. Ledercleaner: Vergelijkbaar met de Deglazer.

Het verfproces in het kort

1. Prepareer het leer met bijv. Dye prep
2. Verf het leer. En laat het goed drogen!
3. Buff het leer.
4. Gebruik Neatsfoot Oil. Laat het goed intrekken/ drogen!
5. Seal het project met een finish.
6. Buff het leer nogmaals.
7. Seal de vleeskant en de zijkanten.
8. Polijst de vleeskant en de zijkanten.

Soms wordt de stap met neatsfoot oil en het verven gewisseld. Dit verschilt per leerbewerker. Sommige leerbewerkers mixen zelfs de Neatsfoot oil compound met Leather dye (met Pro Dye geeft dit volgens Fiebing's zelf een slechter resultaat). Meng 6% Fiebing's Leather Dye met 94% Fiebing's Prime Neatsfoot Oil Compound. Dit werkt vooral goed met alle bruintinten en de primaire kleuren zoals geel en blauw (en groen). Ook hierbij zeggen we: testen, testen... testen!

Voor een uitleg met meer diepgang adviseren wij om het hoofdstuk hieronder te lezen genaamd: De verf blijft afgeven.

Probleemoplossen

Hierbij behandelen we enkele veel voorkomende problemen met het verven van tuigleer met indringverf.

De verf blijft afgeven

Dit is een veelvoorkomend probleem en hoort helaas een beetje bij indringverf. Vooral de zijkanten en de vleeskant zullen blijven afgeven. Hieronder geven we tips om het afgeven te minimaliseren.

Tip 1. Één van de grootste tips die we kunnen meegeven is om de Fiebings Pro Dye te gebruiken. Deze geeft aanzienlijk minder af dan Leather Dye. (bij de neatsfoot methode adviseren wij juist de Fiebings Leather Dye)

Tip 2. Volg de stappen van ons verfproces hieronder. Ondanks al deze stappen is het waarschijnlijk dat het nog steeds ietwat afgeeft, maar het zal een stuk minder zijn nadat u deze stappen heeft gevolgd.

Het verfproces (Standaard optie)

Vergeet het prepareren van het leer niet voordat u aan het verfproces begint!

Stap 1. Verf het leer

Breng de verf aan en laat het goed intrekken en drogen! Hoe langer de droogtijd hoe beter! Gebruikt u meerdere lagen? Dan is het van belang om het tussen de lagen ook goed te laten drogen.

Stap 2. Leer buffen

Één van de belangrijkste stappen is het buffen (inwrijven) van het leer.

Na het verven met indringverf is het van groot belang om met wol of een katoenen doek (denk oud wit t-shirt) het leer te buffen ofwel oppoetsen. Op die manier wrijf je het laatste restje indringverf in het leer en haal je de overtollige kleurstof eraf.

Stap 3. Neatsfoot Oil

Na het buffen adviseren wij om het met Neatsfoot in te wrijven. Belangrijk!: gebruik een andere katoenen doek (denk weer aan een oud wit t-shirt) met een minimale...let op!: minimale hoeveelheid Neatsfoot Oil dit kan de 100% variant zijn of de Compound variant. Het gaat erom dat het als het ware vochtig is niet nat (Teveel olie zorgt er ook voor dat de verf blijft afgeven en verdunt de verf aanzienlijk!). Laat de Neatsfoot oil volledig in het leer intrekken! Ons advies is 12 tot 24 uur (afhankelijk van uw unieke omstandigheden).

Stap 4. Seal het project met een Finish

Er zijn veel verschillende finishes in omloop. Belangrijk is om als eindstap het leer te sealen met een finish bijv.  Tan kote, Leather balm with atom wax of Resolene.

Stap 5. Leer 2e maal buffen

Na het aanbrengen van de topcoat adviseren wij (na het goed laten drogen) het weer te buffen (opwrijven).

Stap 6. Seal de vleeskant en de zijkanten

De vleeskant en de zijkanten zullen waarschijnlijk nog steeds afgeven. Dit zijn de delen van het leer die het meeste bekend staan om het afgeven van verf. In dit geval doet u er slim aan om deze met Gum Tragacanth of Tokonole af te werken. Vergeet niet na het aanbrengen van de Gum of Tokonole het weer te buffen en te polijsten (met een polijsthoutje/ Polijstwieltje en de achterkant met een polijsthoutje of glazen polijstplaat).

Ondanks al deze stappen is het waarschijnlijk dat het nog steeds ietwat afgeeft, maar het zal een stuk minder zijn nadat u deze stappen heeft gevolgd.

Sommige leerbewerkers zullen stap 3 en stap 1 + 2 verwisselen. De reden dat sommige leerbewerkers het leer eerst oliën is omdat dit helpt met het penetratieproces van de verf (geeft een gelijkmatiger uiterlijk) en het voorkomt verharding van het leer (een heel reëel fenomeen). Welke keuze u ook maakt - gebruik een lichte laag olie, en geef het zeker een halve dag tot dag voor het intrekken/ drogen voor het beste resultaat. 

Het verfproces (optie 2)

Het mengen van Fiebing's Leather Dye en Prime Neatsfoot Oil Compound. Al generaties lang gebruiken zadelmakers en andere fabrikanten van lederwaren een combinatie van olie en kleurstof om zowel de kleur te beheersen als de soepelheid van het leer te behouden. Om dit zeer gewenste resultaat te bereiken, is het de kunst om 6% Fiebing's Leather Dye te mengen met 94% Fiebing's Prime Neatsfoot Oil Compound. Dit werkt vooral goed met alle bruintinten en de primaire kleuren zoals geel en blauw (groen werkt ook goed). Maak altijd een proefstukje om te zien hoe transparant/ dekkend de verf wordt.

Zoals gebruikelijk aanbrengen op onafgewerkt, plantaardig gelooid leer (Tuigleer of Bazaan) en laten drogen. U kunt proberen het oppervlak na het drogen op te poetsen om overtollige kleurstof te verwijderen, maar vanwege de lage concentratie kleurstof in dit mengsel zou u niet veel last moeten hebben van afgeven. Eenmaal droog, voel je vrij om af te dichten (vernissen) met Fiebing's Acrylic Resolene.

Bij het buigen scheurt het leer

Helaas is dit een probleem wat ook kan voorkomen. Je hebt netjes het leer gekleurd en met Neatsfoot olie behandelt en toch ontstaan er scheuren of craquelures bij het buigen of vormen van het leer. Hoe komt dit? Zelfs als je het leer buigt of vormt zonder dat het geverfd is kan dit voorkomen. 

Tip 1. In het leerbewerken heb je een term: Casing the Leather. Dit is vooral van toepassing op plantaardig gelooid leer (Tuigleer). Dit is een proces waarbij je het leer goed nat maakt en het daarna pas vormt of buigt. Bij 'Casing the Leather' heb je zeker twee methodes. De traditionele vorm en the snelle variant. Voor meer informatie hierover kunt u het beste kijken op de Tips & Tricks pagina Casing the leather (under construction). 'Casing the Leather' prepareert het leer als het ware voor buigen. Dus voordat je het leer buigt of vormt is het van belang dat je het eerst op die manier prepareert. Op deze manier kun je het leer uitrekken en de vouw maken. De vouw blijft hierdoor ook strakker (denk aan de vouw om bijv. een gesp) wat zorgt voor minder druk op de holniet, klinknagel, drukknoop of het stikwerk.

Tips 2. Scheurt het leer bij de gesp? en heeft u het leer wel netjes voorgebogen zoals hierboven omschreven? Dan kan het zijn dat u het leer te dicht bij de gesp heeft vastgezet (gestikt of met bijv. holnietjes). Als je met een machine te dicht bij de gesp naait, waardoor het leer strak naar beneden buigt, kan het leer splijten.

Tip 3. Het leer is al zijn olie kwijtgeraakt in het verfproces. Heeft u netjes het bovenstaande verfproces gevolgt? Tijdens het gebruik van indringverf op alcoholbasis kan het leer zijn natuurlijke oliën kwijtraken. Het is daarom belangrijk om het leer opnieuw van olie te voorzien. Wij raden in dit geval Neatsfoot oil aan. Dit mag de compound variant zijn of de 100% variant.

Heb je het leer ondergedompelt in de indringverf? Dan is het heel belangrijk om ook na het verven het leer goed te oliën. Doordat het is ondergedompelt kan het zelfs de neatsfoot olie die u evt. voor het verven heeft aangebracht oplossen. Daarom adviseren wij ook om het leer na het verven te oliën!

Bij het schilderen van de achtergrond gaat het mis (color bleeding)

Per definitie wordt de achtergrond achter een bewerkt (tooled) ontwerp apart geverfd van de rest van het stuk.

Tip 1. Begin altijd met verven in een open grote plek van je ontwerp. Daarna werk je naar de randen en krappe hoeken toe. Begin je aan de randen van je bewerkt (tooled) ontwerp dan kan de kleur spreiden (color bleed).

Tip 2. Na het onderdompelen van de kwast in de verf, raakt u de punt van het penseel op papier of restleer aan om overtollige verf te verwijderen voordat u de verf op uw project aanbrengt. Te veel kleurstof zal uitvloeien en "bloeden" in het tool/ stempel of carving werk. 

*Links: Er is te dicht tegen de rand begonnen met verven waardoor de verf uitvloeit. Rechts: Er is ver genoeg van de rand begonnen met de juiste hoeveelheid kleurstof.